19 Απριλίου 2018

Εγώ, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, εκδόσεις Printa



«Κυκλοφόρησαν σε βιβλίο οι Φτωχοί… Πω, πω, αδελφέ μου! Με τι κακία τους επιτέθηκαν όλοι! Στην Ιλουστράτσια δεν διάβασα κριτική, αλλά σκέτες βρισιές. Στη Σεβέρναγια πτσελά γράφτηκε ένας διάολος ξέρει τι. Όμως εγώ θυμάμαι πώς υποδέχτηκαν τον Γκόγκολ, κι όλοι ξέρουμε τι υποδοχής έτυχε ο Πούσκιν. Έχει αγριέψει ακόμα και το αναγνωστικό κοινό: με βρίζουν τα τρία τέταρτα των αναγνωστών, γι’ αυτό και το υπόλοιπο ένα τέταρτο (και πολλούς λέω) με επαινούν με όλη τη δύναμη της φωνής τους. Ξέσπασαν απίθανα debats. Βρίζουν, κακολογούν, φτύνουν, παρ’ όλα αυτά όλοι με διαβάζουν… Το ίδιο συνέβη και με τον Γκόγκολ. Τον έφτυναν, τον ξαναέφτυναν, τον έβριζαν, τον ξαναέβριζαν, όμως τον διάβαζαν και τώρα συνθηκολόγησαν μαζί του και άρχισαν να τον επαινούν. Αλλά κι εγώ τι κόκαλο τους πέταξα! Ας φαγωθούν συναμετάξυ τους – μεγαλώνουν τη φήμη μου, οι βλάκες.» 

Επιστολή στον Μ. Μ. Ντοστογιέφσκι, 1η Φεβρουαρίου 1846, Πετρούπολη


«Μου αρέσει όταν περπατώ στους δρόμους, να παρατηρώ τους εντελώς άγνωστους περαστικούς, να μελετώ τα πρόσωπα τους και να προσπαθώ να μαντέψω: ποιοι είναι, πώς ζουν, με τι ασχολούνται και τι είναι αυτό που τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή.» 

Το ημερολόγιο του συγγραφέα, 1873



«Δεν σου επιτρέπουν να κάνεις τίποτα, σου δένουν τα χέρια, φυτεύουν στην ψυχή σου απελπισία και απογοήτευση!» και τα λοιπά, και τα λοιπά. Μιλάω για τους κούφιους λογάδες και ήρωες κακών ποιημάτων (…) που παίρνουν πόζα. Εκείνος που θέλει να είναι χρήσιμος, ακόμα και με δεμένα χέρια μπορεί να κάνει πολλά καλά. Όταν ο άνθρωπος της πράξης ακολουθήσει το δικό του δρόμο, βλέπει αμέσως τι πολλή δουλειά τον περιμένει, δεν παραπονιέται ότι δεν τον αφήνουν να κάνει τίποτα, βρίσκει οπωσδήποτε τι και καταφέρνει να κάνει κάτι. Αυτό το ξέρουν όλοι οι πραγματικοί άνθρωποι της πράξης.» 

Το ημερολόγιο του συγγραφέα, 1877


Επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο: Φ. Ντοστογιέφσκι, Εγώ, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Εκμυστηρεύσεις & Στοχασμοί, σε μετάφραση Π. Σταθογιάννης, από εκδόσεις Printa, 2011.


«Σε αυτό το βιβλίο ο Ντοστογιέφσκι μιλάει για τον Ντοστογιέφσκι. Η πολυτάραχη, γεμάτη απίθανες δοκιμασίες και στερήσεις ζωή του. Οι έρωτές του. Τα ταξίδια του. Τα πάθη του. Τα αδιέξοδά του. Η αγωνία του να «αγγίξει τον άνθρωπο» και να τον εκφράσει ακόμα και στην πιο βαθιά του πτώση. Η πίστη του στο καλό. Οι στοχασμοί του για το σκοπό της ζωής. Τα διεισδυτικά και συμπονετικά κοιτάγματά του στους σκοτεινούς λαβυρίνθους της ψυχής. Οι συμβουλές του. Τα αποφθέγματά του. Οι αφορισμοί του. Η διαρκής αμφιβολία του για το κατά πόσο καταφέρνει να εκφράσει έστω και μέρος της ατομικής του αλήθειας…  Όλα αυτά ξετυλίγονται μέσα από την αρθρογραφία του μεγάλου συγγραφέα και τις επιστολές του προς πρόσωπα αγαπημένα – τον πατέρα του, τον αδερφό του, τις γυναίκες που αγάπησε, τους φίλους και γνωστούς του, τους συναδέλφους του, τους θαυμαστές του.  Χρόνο το χρόνο, βήμα το βήμα, ψηφίδα την ψηφίδα, απόσπασμα το απόσπασμα, χτίζεται μια ιδιότυπη «αυτοβιογραφία» ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών.

Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι έτσι όπως ο ίδιος αποτύπωσε εξομολογητικά τη δαιδαλώδη μοίρα του και τις πτήσεις του πνεύματός του.»

10 Απριλίου 2018

Ίαση ψυχής στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο















Όταν θέλω να ηρεμήσει η ψυχή, θα επισκεφτώ κάποιο μουσείο. Δε θα ξεναγηθώ απαραίτητα από κάποιο ξεναγό - σαφέστατα βοηθά και μια καθοδήγηση, κάποια πληροφορία θα ακούσεις, κάτι καινούργιο θα μάθεις - μα το πλέον σημαντικό είναι το άνοιγμα ψυχής στο ωραίο, έτσι ώστε να μπορέσει η νόηση ν' αγγίξει τη στιγμή της δημιουργίας. Να κοιτάς το γλυπτό και να βλέπεις με τη φαντασία, με τα μάτια σου τον καλλιτέχνη σχεδόν τη στιγμή που το σμίλευε. Όπως εμφυσούσε ζωή στο μάρμαρο, έτσι θα φυσήξει πνοή και στη ψυχή σου. Με τον ίδιο τρόπο, θα γιατρευτούν οι πληγές από την καθημερινή ασχήμια. Ανθρώπων, τρόπων και τόπων.



Ένα μουσείο, όπως και μια βιβλιοθήκη, είναι σαν άλλοι Ναοί· εκείνοι της Τέχνης και της Γνώσης. Εκεί συγκεντρώνονται κάποια από τα πιο όμορφα δημιουργήματα του ανθρώπου, κάποιες από τις πιο ξεχωριστές ιδέες και λέξεις. Αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να υπάρχει όλη αυτή η ομορφιά συγκεντρωμένη και να μη την επισκέπτεσαι; Να μη τη δωρίζεις στον εαυτό σου; Τέτοιες σκέψεις έκανα το πρωί ενός Σαββάτου, καθώς περπατούσα στις αίθουσες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Ένα από τα πιο πλούσια μουσεία του κόσμου. Δυστυχώς με κάποιες αίθουσες κλειστές, λόγω έλλειψης φυλάκων. Θαύμασα (για ακόμη μια φορά) τον "τζόκεϋ" του Αρτεμισίου, τον Αμφορέα του Διπύλου, τη μόνιμη έκθεση της Συλλογής Αρχαιοτήτων της Θήρας με την περίφημη τοιχογραφία της Άνοιξης, το μηχανισμό των Αντικυθήρων, τα αριστουργήματα της Αιγυπτιακής συλλογής, το μαρμάρινο σύμπλεγμα της Αφροδίτης, του Πάνα και του Έρωτα από τη Δήλο... και τόσα άλλα... Καταφυγή στην τέχνη φίλοι μου... Μάζεμα δύναμης και ίαση ψυχής... 


Παλιότερα αφιερώματα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο:

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (α) : Ιστορία του κτιρίου
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (β) : Οδηγός επίσκεψης: τα σημαντικότερα εκθέματα του

6 Απριλίου 2018

Καλή Ανάσταση!








Πέρσι τέτοια μέρα, είχα γράψει για τους Ιούδες. Εφέτος η διάθεση είναι εντελώς διαφορετική, εφέτος θα σας μιλήσω μονάχα για την ευγνωμοσύνη. 

Ευγνωμοσύνη που μετά το χειμώνα έρχεται η Άνοιξη. Ευγνωμοσύνη που μετά από μια βαθιά νύχτα έρχεται το ξημέρωμα. Ευγνωμοσύνη για οτιδήποτε το αληθινό, για όσους μπορούν να συναισθανθούν το ίδιο νόημα με εμένα στη φύση, στη ζωή, στα συναισθήματα, στα ενδιαφέροντα, γενικά στα πράγματα.

Κλείνω τον υπολογιστή, φτάνω στη θάλασσα. Πέρσι τέτοιες μέρες την είχα στερηθεί. Στέκομαι στην άκρη και ανοίγω το σημειωματάριο μου. Ο ήχος της θάλασσας! Αυτός ο ήχος της θάλασσας, σαν το χτύπο της καρδιάς. Απόλυτος συγχρονισμός μαζί της. Καρδιά και θάλασσα: ένα. Αποσύνδεση από τα social media. Όσο τα χρησιμοποιώ, τόσο θεωρώ εξίσου σημαντική την αποσύνδεση σε κάποιες μέρες και σε προσωπικές στιγμές. Χρόνος για τους ανθρώπους μου, για την επανένωση με τους ήχους της φύσης στην εξοχή, για διάβασμα, για τη θάλασσα. Να συντονίζεσαι με την αναπνοή σου και με τον παλμό της ψυχής. Μόνο αν αδειάσεις, μπορείς να ξαναγεμίσεις. Βγάζεις από μέσα σου τα περιττά, για να κάνεις χώρο για τα πιο σημαντικά και για τα θαύματα που κατακλύζουν τη φύση. Ευγνωμοσύνη στην κάθε μια στιγμή γιατί αναγνωρίζεις την σημασία της, τη βαθιά της αξία. 

Εύχομαι καλή Ανάσταση σε όλους! Να είστε καλά, κοντά σε όσους αγαπάτε. 

2 Απριλίου 2018

Ο θάνατος του Στάλιν, εκδόσεις ΟΞΥ


Το εξαιρετικό graphic novel από τις εκδόσεις ΟΞΥ


Τέσσερα χρόνια μετά την αρχική κυκλοφορία του, το graphic novel «Ο θάνατος του Στάλιν», σε σενάριο του Fabien Nury και σχέδια του Thierry Robin, διατίθεται πλέον και στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο ΟΞΥ και σε μετάφραση της Κατερίνας Φράγκου, δίνοντας την ευκαιρία σε πολλούς αναγνώστες να περιπλανηθούν στη φρικώδη ατμόσφαιρα που πλανιόταν στο Κρεμλίνο στα μέσα του 20ού αιώνα. «Εμείς, όσοι βρισκόμασταν γύρω από τον Στάλιν, ήμασταν θανατοποινίτες με αναστολή» είπε ο Χρουστσόφ. Ο φόβος υπήρχε παντού και μια έντονη αίσθηση αποπνικτικής δουλοπρέπειας. 


Μολονότι η ιστορία αυτή είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, δεν παύει να είναι δημιούργημα φαντασίας: η δημιουργική έμπνευση των συγγραφέων κατασκεύασε μια ιστορία βασισμένη σε ιστορικά τεκμήρια ελλιπή, κάποιες φορές μεροληπτικά, και συχνά αντιφατικά. 

Πάντως, οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι η φαντασία τους δεν χρειάστηκε να μοχθήσει πολύ, καθώς δύσκολα θα ξεπερνούσε την πραγματική τρέλα που διαπότιζε τον κύκλο του Στάλιν και τα γεγονότα γύρω από το θάνατό του.



Αυτό το Graphic Novel αποτέλεσε έμπνευση για την ομώνυμη ταινία! Την ταινία-καυστική πολιτική σάτιρα του βραβευμένου με Έμμυ και υποψήφιου για Όσκαρ σκηνοθέτη και σεναριογράφου Αρμάντο Ιανούτσι, ζωντάνεψε μέσα τις εικονογραφήσεις, που παίρνουν την απόσταση που χρειάζεται από την Ιστορία, τι ακολούθησε μετά την 1η Μαρτίου 1953, όταν ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης –ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν– υπέστη σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, καταλήγοντας λίγες ώρες αργότερα.



Τότε δεν επιτράπηκε να κληθεί γιατρός, μέχρι να συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή, να τεθεί το θέμα σε ψηφοφορία, και να αποφασιστεί έτσι ποιος γιατρός θα αναλάβει. Η Κεντρική Επιτροπή έχει άλλη μια δυσκολία να αντιμετωπίσει: το γεγονός ότι ο Σύντροφος Στάλιν είχε μόλις διατάξει την εκτέλεση των κορυφαίων γιατρών της Σοβιετικής Ένωσης! Κι έτσι ξεκινά ένα γραφειοκρατικό γαϊτανάκι, που σύντομα εξελίσσεται σε μάχη για την κατάκτηση της κορυφής της εξουσίας στο αχανές σοβιετικό κράτος…

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ρωσία απαγόρευσε την ταινία "Ο θάνατος του Στάλιν", καθώς το Υπουργείο Πολιτισμού υποστηρίζει πως το έργο είναι «προσχεδιασμένη προβοκάτσια», ενδεχομένως μέρος μιας δυτικής συνωμοσίας για την αποσταθεροποίηση της Ρωσίας.



Ένα εξαιρετικό graphic novel που αξίζει να αποκτήσετε...

Είδα και την ομώνυμη ταινία, η οποία επίσης έχει ενδιαφέρον...

«Ο θάνατος του Στάλιν» του Φαμπιάν Νυρί

εικονογράφηση: Τιερύ Ρομπέν

μετάφραση: Κατερίνα Φράγκου
εκδόσεις: ΟΞΥ (Κολωνού 12-14, Αθήνα, τηλ. 210 2514123, www.brainfood.gr)
σελ. 136


Related Posts with Thumbnails