"Φαέθων", Δημήτρης Δημητριάδης

ΛΕΛΟ
Ονομάζομαι Λέλο Λομ
Έχω περάσει τα τριάντα
Δεν έχω τίποτε να κάνω στη ζωή
Δεν έχω τίποτε να κάνω την ζωή μου
(Παύση)
Κουράστηκα να βλέπω
το σώμα και το πρόσωπο μου να γερνάνε
ο καιρός να περνάει και να μην έχω τίποτε
Βαρέθηκα να είναι συνεχώς 
στο μυαλό μου
η ίδια φράση
να έρχεται να ξαναέρχεται
η ίδια
Δεν έχω ζήσει
είμαι τριάντα χρονώ και δεν έχω ζήσει
δενέχωζήσειδενέχωζήσει
Έρχεται και ξαναέρχεται διαρκώς
(Παύση)
Βαρέθηκα ν' ακούω με τις ώρες ραδιόφωνο
για να μην αποξενωθώ εντελώς από τον κόσμο
Να μένω κολλημένος μπροστά στην τηλεόραση
ενώ ξέρω ότι αυτή η μηχανή με την σαβούρα της
μάς στύβει τον εγκέφαλο και μας αποκτηνώνει
Νιώθω ντροπή που έμεινα όλο το καλοκαίρι καθισμένος
να παρακολουθώ το Παγκόσμιο σκατο-Κύπελλο
θα μπορούσα να είχα πάει λίγες μέρες στην έρημο
ή σε μιαν άλλη χώρα ή κάπου - 
(Παύση)
κάπου όπου θα ήμουν πιο ευτυχισμένος από 
δω

(...)

Εδώ και μήνες

παραπάνω

τελευταία

όλο και πιο

πολύ 

σκέψεις θανάτου γεμίζουν το κεφάλι μου

Θανάτου και

μακελειού

(Παύση)

Να δω να ξεσχίζονται οι σάρκες του σύμπαντος

(Παύση)

Να μπορούσα να δώσω ένα τέλος

σ' αυτήν την διεστραμμένη περιστροφή

μ' εξαντλεί με λιώνει

Να τσακίσω την άγονη τροχιά του κόσμου

Είν' εκεί και τι κάνει για μένα

ο κόσμος

Τι περιμένει και δεν

με βοηθάει

Γιατί ήρθα

εγώ σ' αυτόν

αφού αυτός δεν έρχεται 

σ' εμένα

Γιατί αυτός υπάρχει με 

τόση άνεση

όταν εγώ

δυσκολεύομαι τόσο να

υπάρξω

λες κι είμαι αφύσικος

Γιατί αφού εγώ κι

ο κόσμος είμαστε μαζί

εγώ να υποφέρω κι αυτός όχι - 

εγώ να θέλω να 

τελειώνω αφού δεν αντέχω

άλλο 

κι αυτός να μην τελειώνει

να συνεχίζει χωρίς να έχει γι' 

αυτόν σημασία

αν εγώ υπάρχω

να μην τον νοιάζει

που εγώ έχω φτάσει να μη

με νοιάζει παρά μόνο να 

τελειώνω

(Παύση)

Χαλασμένες σάλπιγγες

βουλωμένα κόρνα

σπασμένες άρπες

(Παύση)

Όλα μυρίζουν σαν άπλυτος κώλος

Μια μπόχα από ξεχασμένο πτώμα

Μόλυνση ω μόλυνση με τρελαίνεις

(Παύση)

Τώρα πια είμαι βέβαιος

όσο ποτέ

γι' αυτό που δεν πιστεύω

κι ας πέσουν να με κάψουν όλα τα άστρα

δεν πιστεύω στην ύπαρξη του Θεού

στην μετά θάνατον ζωή -

κι αυτό μ' ανακουφίζει

μού δίνει χαρά

μια χαρά

μου φέρνει ένα γέλιο

δεν ξέρω γιατί -

(Παύση)

ίσως

γιατί δεν μοιάζω

μ' αυτόν

Ένα απόσπασμα από το "Φαέθων", θεατρικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σαιξπηρικόν και παρουσιάζεται στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων μέχρι τις 5/4. 

Το έργο σκηνοθετεί (εξαιρετικά) ο (ταλαντούχος) Δημήτρης Καραντζάς. 
Ένα σκληρό έργο, που σε καθηλώνει.

Σημείωμα συγγραφέα

Όσα επιβάλλει ο Χάμνετ Λομ στα μέλη τής οικογένειάς του, σε παράλληλη συνάρτηση προς τις ατέρμονες διακηρύξεις του υπέρ τού χριστιανικού δόγματος και της ευαγγελικής πορείας, αποτελούν τη σύμμετρη και ολική καταδίκη του.

Το θέατρο, αυτός ο εμπράγματος τρόπος αναπαράστασης τού ανθρώπινου γίγνεσθαι, προσφέρει, στην περίπτωση ενός έργου όπως ο «Φαέθων», τη δυνατότητα να καταστεί ορατή η συγκαλυπτική λειτουργία του προτάγματος, δηλαδή το υποκρίνεσθαι, το αποκρύβειν και το αποκρύπτεσθαι, το εξαπατάν και το χειραγωγείν, το προσωπείο ως κατ’ εξοχήν έμβλημα του φαίνεσθαι, με κατάληξη το αποκαλύπτειν μέσω σκηνικών και δραματουργικών μηχανισμών – το στήσιμο της ποντικοπαγίδας στον «Άμλετ».

Ο Χάμνετ Λομ, φορέας και εφαρμοστής του χριστιανικού προτάγματος, μισαλλόδοξος υποστηρικτής του και φανατικός απόστολός του, γίνεται ο αντιστροφέας του. Ως παράφορος λειτουργός του, αποκαλύπτει την πλαστότητά του και την ανεδαφικότητά του, την αντίθετη στην ανθρώπινη ύφανση υφή του. Επιπλέον, καταδεικνύει, ωμά και απροκάλυπτα, τη χριστιανική σωτηριολογία ως ρητορικό προκάλυμμα μιας κολάσιμης πρακτικής την οποία με τα λόγια αρνείται και με τις πράξεις συντηρεί.

Δημήτρης Δημητριάδης

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς 

Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου 

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη 

Ηχητική δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός 

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Βοηθοί σκηνοθέτη: Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Ιωάννα Πιατά

Ερμηνεύουν: Περικλής Μουστάκης, Άρης Μπαλής, Ανέζα Παπαδοπούλου, Εύη Σαουλίδου, Σταυρούλα Σιάμου

"Ο Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος", νέα ψηφιακή παράσταση στο Ίδρυμα Ευγενίδου

Βράδυ της προηγούμενης Δευτέρας βρεθήκαμε στην επίσημη πρεμιέρα της νέας παράστασης του Ιδρύματος Ευγενίδου με τίτλο «Ο Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος». Η παράσταση ήταν εξαιρετική. Αξίζει όμως αρχικά να γίνει αναφορά στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα ψηφιακά πλανητάρια στον κόσμο. Πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί που έχουμε στην πόλη μας ένα τέτοιο Ίδρυμα, να μας αφηγείται την ιστορία της επιστήμης με έναν τόσο σπάνιο και συναρπαστικό τρόπο. Αν δεν έχετε παρακολουθήσει κάποια παράσταση να το κάνετε σύντομα, γιατί χάνετε. :)

Η συγκεκριμένη παράσταση με έναν πολύ βατό και εκλαϊκευμένο τρόπο, ταξιδεύει το θεατή στα μυστικά του φωτός και της ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα ουράνια σώματα.  Κάθεσαι αναπαυτικά και βλέπεις να περνάνε ακριβώς από δίπλα σου πλανήτες και κάθε λογής ουράνια σώματα. Νομίζεις ότι αν απλώσεις το χέρι σου θα μπορέσεις να τα αγγίξεις. 

Φτάνεις μέχρι τα μεγάλα αστεροσκοπεία στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, έως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, και από την εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος έως τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τους δρόμους της Νέας Υόρκης. Μέσα σε 40' νιώθεις ότι έχεις πραγματικά βρεθεί στα πέρατα του κόσμου και του σύμπαντος... Σε αυτό, εκτός από την τεχνολογία του Θόλου, συμβάλλουν και οι εξαιρετικές παραγωγές που το Πλανητάριο εξασφαλίζει για τους επισκέπτες. Η συγκεκριμένη παράσταση εστιάζει στην σημασία που έχει το φως στην αστρονομική έρευνα, καθώς και τα οφέλη που προκύπτουν από την εξερεύνηση του Διαστήματος και την επιστημονική έρευνα. Αξίζει να πάτε, θα μαγευτείτε πραγματικά!

Περισσότερες πληροφορίες, πιο αναλυτικές, διάβασε εδώ : www.eef.edu.gr

Ίδρυμα Ευγενίδου: λεωφ. Συγγρού 387 (είσοδος από Πεντέλης 11), τηλ.: 210 9469670.

Υπάρχει δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν έγκαιρης συνεννόησης με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pr@eugenfound.edu.gr, ενώ οι σκύλοι - οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι.

Συντελεστές παράστασης

Αφήγηση: ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΗΜΙΤΗ, σκηνοθετική επιμέλεια: ANNETTE SOTHERAN-BARNETT (To Space and Back), MAX CROW (We Are Astronomers) | σκηνοθετική προσαρμογή: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ, | επιστημονική επιμέλεια & κείμενο αφήγησης ΑΛΕΞΗΣ ΔΕΛΗΒΟΡΙΑΣ | μουσική ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΑΝΩΛΙΔΟΥ | σχεδιασμός & μίξη ήχου ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Κ. ΚΑΤΣΑΡΗΣ | διεύθυνση παραγωγής ΜΑΝΟΣ ΚΙΤΣΩΝΑΣ | σύμβουλος παραγωγής ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ | post-production video ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΜΒΑΚΑΣ | fulldome technical support | ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΛΟΥΒΑΡΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΟΓΙΩΡΓΟΣ | graphic design ΕΥΓΕΝΙΑ ΣΤΑΒΑΡΗ, ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΒΑΣΟΠΟΥΛΟΥ | computer graphics & 3D animation services SKY-SKAN (executive producers STEVEN T. SAVAGE, JACK WHITE), NATIONAL SPACE CENTRE (producer PAUL MOWBRAY), MIRAGE 3D STUDIO (producer & animation director ROBIN SIP), MASTER FILMS (producer DIDIER GROS JEAN), EVANS & SUTHERLAND (executive producer KIRK JOHNSON, producers TERENCE MURTAGH, MICHAEL DAUT), 3FX MEDICAL ANIMATION & VISUAL MEDIA (producer JODY BORTNER) | fulldome & post-production video services ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ | post-production audio services STARGAZER AUDIO | παραγωγή ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ | © 2015

19ο Παζάρι Βιβλίου στην Πλατεία Κοτζιά

19o ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ 

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΤΖΙΑ

15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΕΩΣ 6 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015

Με κεντρικό σύνθημα «Δικαίωμα στην ανάγνωση!», ανοίγει, την Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2015, το 19ο Παζάρι Βιβλίου για να υποδεχθεί τους βιβλιόφιλους της πόλης. Εύστοχο το σύνθημα, καθώς πρόκειται για ένα παζάρι με εξαιρετικά καλές τιμές βιβλίων, προσιτές σε όλο τον κόσμο. Ένα παζάρι που επισκέπτομαι κάθε χρόνο, ψάχνοντας ανάμεσα στους πάγκους για κάποιους καλά κρυμμένους θησαυρούς του. 

Είναι κάτι σαν "παράδοση" πάντα να αναφέρομαι στο blog για αυτό το παζάρι, ως μια ενημέρωση. Το φετινό Παζάρι πραγματοποιείται στην Πλατεία Κοτζιά τού Δήμου Αθηναίων, από τις 15 Φεβρουαρίου έως και τις 6 Μαρτίου 2015.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου: Στο φετινό 19ο Παζάρι του Βιβλίου, οι τιμές θα πέσουν έως και 70% και θα έχουν σημείο εκκίνησης το μισό ευρώ (0,50). Είναι, αν θέλετε, η λαϊκή πολιτική του Συνδέσμου Εκδοτών Βιβλίου και του Συλλόγου Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών, για να βρεθεί το βιβλίο σε κάθε αθηναϊκό - και γιατί όχι; - σε κάθε ελληνικό ράφι βιβλιοθήκης. Στο ξεφύλλισμα των βιβλίων, αναδύεται το κοινό τους άρωμα που είναι η ειρηνική συνύπαρξη του επιφανειακά διαφορετικού και ασύμπτωτου: ο ξεχασμένος τίτλος συναντά τον καινούργιο, ο σπάνιος τον ευπώλητο, ο πανεπιστημιακός τον εκλαϊκευτικό.

Στο 19ο ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ 2015 θα βρείτε βιβλία των εκδόσεων: ANIMA/ANUBIS/ BRAINFOOD/ EDUCARTOON/ LIBRERIA ESPANOLA/LIBRO/ Α/ΣΥΝΕΧΕΙΑ/ ΑΓΓΕΛΑΚΗ/ ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ/ ΑΙΟΛΟΣ/ ΑΚΜΗ/ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ/ ΑΛΜΑ/ ΑΛΦΕΙΟΣ/ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ/ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ/ ΑΝΕΛΙΞΗ/ ΑΝΕΜΟΣ/ ΑΞΙΩΤΕΛΗ/ ΑΠΟΠΕΙΡΑ/ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ/ ΑΡΝΑΟΥΤΗ/ ΑΡΣΕΝΙΔΗ/ ΑΡΧΕΤΥΠΟ/ ΑΤΛΑΝΤΙΣ/ ΑΦΟΙ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ/ ΒΑΒΕΛ/ ΒΑΣΔΕΚΗ/ ΒΕΡΕΤΤΑ/ ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ/ ΒΙΒΛΙΟΓΝΩΣΙΑ/ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ/ ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΙΑ/ ΓΡΑΜΜΑΤΑ/ ΔΑΜΙΑΝΟΣ Θ./ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Γ./ ΔΑΡΔΑΝΟΣ X./ ΔΑΡΕΜΑ/ ΔΕΔΕΜΑΔΗ/ ΔΙΑΥΛΟΣ/ ΔΙΟΝ/ ΔΙΠΤΥΧΟ/ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ/ ΔΩΔΩΝΗ/ ΔΩΡΙΚΟΣ/ ΕΙΡΗΝΗ/ ΕΚΑΤΗ/ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ/ ΕΚΡΕΜΜΕΣ/ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΚΕΨΙΣ/ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ/ ΕΝΑΛΙΟΣ/ ΕΝΝΟΙΑ/ ΕΝΤΟΣ/ ΕΞΑΝΤΑΣ/ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ/ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ/ ΕΥΡΑΣΙΑ/ ΕΥΡΩΕΚΔΟΤΙΚΗ/ ΖΑΧΑΡΑΚΗ/ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Ι. Σ./ ΖΗΤΡΟΣ/ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ/ ΗΡΙΔΑΝΟΣ/ ΘΕΜΕΛΙΟ/ ΘΥΜΑΡΙ / ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ/ ΙΚΑΡΟΣ/ ΙΡΙΔΑ/ ΙΣΟΡΡΟΠΟΝ/ ΙΩΛΚΟΣ/ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ/ ΚΑΛΟΚΑΘΗ/ ΚΑΠΑ/ ΚΑΡΑΚΩΤΣΟΓΛΟΥ / ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑ / ΚΑΣΤΑΛΙΑ / ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ/ ΚΕΝΤΙΚΕΛΕΝΗ/ ΚΟΑΝ/ ΚΟΝΤΥΛΙ/ ΚΟΡΟΝΤΖΗ/ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ/ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ / ΛΥΧΝΑΡΙ/ ΜΑΚΡΗ/ ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ – ΠΑΙΔΕΙΑ/ ΜΑΡΑΘΙΑ/ ΜΕΔΟΥΣΑ – ΣΕΛΑΣ/ ΜΕΛΙΣΣΑ/ ΜΕΛΩΔΙΑ/ ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ/ ΜΕΡΜΗΓΚΑ/ ΜΙΝΩΑΣ/ ΜΟΤΙΒΟ / ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗ/ ΜΠΙΛΙΕΤΟ / ΜΠΙΜΠΗ / ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ/ ΝΕΔΑ/ ΝΕΣΤΟΡΑΣ/ ΝΕΦΕΛΗ/ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ / ΝΗΣΟΣ/ ΝΙΚΑΣ/ ΝΙΚΗ/ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ/ ΝΟΒΟΛΙ/ ΝΤΟΥΝΤΟΥΜΗ/ ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ/ ΟΔΥΣΣΕΑΣ/ ΟΛΚΟΣ / ΟΞΥ/ ΠΑΠΑΔΗΜΑ Π.Δ./ ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ/ ΠΑΠΑΖΗΣΗ / ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ/ ΠΑΡΑΚΗΝΙΟ/ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ/ ΠΕΛΑΣΓΟΣ/ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ/ ΠΙΡΟΓΑ/ ΠΛΕΘΡΟΝ/ ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ "ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΦΩΣ"/ ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ/ ΠΟΤΑΜΟΣ/ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ/ ΠΥΡΑΜΙΔΑ/ ΡΩΣΣΗ/ ΣΙΔΕΡΗΣ Ι./ ΣΙΔΕΡΗ ΜΙΧ./ ΣΜΙΛΗ/ ΣΜΥΡΝΙΩΤΑΚΗ/ ΣΟΚΟΛΗ / ΣΤΑΧΥ/ ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ/ ΣΥΝΑΨΕΙΣ/ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ/ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ/ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ/ ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ/ ΤΖΙΑΜΠΙΡΗΣ Δ./ ΤΣΑΜΗ/ ΥΨΙΛΟΝ/ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ/ ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ Α./ ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ ΣΤΡ./ ΦΛΟΥΔΑ/ ΦΥΤΡΑΚΗ/ ΧΑΤΖΗΛΑΚΟΣ / ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΗ/ ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ/ ΨΥΧΑΛΟΥ. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ (Σ.ΕΚ.Β.)- ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (Σ.Ε.Β.Α.)

Έως τις 6 Μαρτίου, αφορμή για περπάτημα στο κέντρο, χάζεμα και αγορά βιβλίων... 

Jack Kerouac Reads from "On the Road" (1959)

Jack Kerouac wrote On the road in three very short weeks in 1951. But then it took six years for the book, famously written on a long scroll, to reach the reading public in 1957. Shortly after its publication, critics were at least quick to recognize what the book meant. One New York Times reviewer called it “the most beautifully executed, the clearest and the most important utterance yet made by the generation Kerouac himself named years ago as beat.” Another saw in the novel “a descriptive excitement unmatched since the days of Thomas Wolfe.” 54 years later, those early reviews have withstood the proverbial test of time. These days, Modern Library and TIME place the novel on their lists of the 100 greatest novels. And now onto our vintage clip of the day — Jack Kerouac, the man himself, appearing on The Steve Allen Show in 1959, first fielding some questions, then reading from his beat classic. 

Bonus: Yale’s course, The American Novel Since 1945, features two lectures dedicated to On the Road. More on that here.

From: openculture.com

Σχετικές αναφορές στο blog: Jack Kerouac , On the road

Μεταμορφώσεις των Αθηνών. Φωτογραφικό οδοιπορικό 1839-1950, στο Μουσείο Ηρακλειδών

Μία εξαιρετική έκθεση φωτογραφίας παρουσιάζεται στο νέο αποκατεστημένο νεοκλασικό κτήριο με πρόσοψη στον πεζόδρομο της Αποστόλου Παύλου,του Μουσείου Ηρακλειδών.

Ένα φωτογραφικό οδοιπορικό στην Αθήνα από το 1839 έως και το 1950.  Ο επισκέπτης παρακολουθεί την ανάπτυξη της ελληνικής πρωτεύουσας μέσα από το σπάνιο αρχειακό υλικό ιδιωτικών συλλογών. 

Έχοντας γεννηθεί, μεγαλώσει, σπουδάσει, ζήσει όλη τη ζωή μου έως και σήμερα στην Αθήνα, δίπλα από αυτά τα μνημεία, η έκθεση με συγκίνησε πολύ. 

Δεν είναι λίγο να βλέπεις μέρη που ουσιαστικά τα αισθάνεσαι σαν τη γειτονιά σου, τους δρόμους που περπατάς καθημερινά... γεμάτους με χιλιάδες αναμνήσεις σου, να ξεπροβάλλουν μπροστά σου μέσα από συνεχείς εναλλαγές και σε συγκρίση με το σήμερα.

Ηρώδειο, Παναθηναϊκό Στάδιο, ο Ναός του Ολυμπίου Διός, η Ακρόπολη, το μνημείο του Λυσικράτους, ο Πειραιάς, η βιβλιοθήκη του Αδριανού, ο Ναός του Ηφαίστου, το μνημείο του Φιλοπάππου, το θέατρο του Διονύσου, η νότια κλιτύς της Ακροπόλεως... 

Μια ενδιαφέρουσα έκθεση για όσους αγαπάνε την Αθήνα 
και ίσως θέλουν να (ξανα)γνωρίσουν την ιστορία της.

«...νόμιζα πως έβλεπα αρχαία παντού»

Φρανσουά Ρενέ ντε Σατωμπριάν, 1811

Οδοιπορικό από το Παρίσι στην Ιερουσαλήμ

Η έκθεση συμπληρώνεται με μία μικρή επιλογή σύγχρονων φωτογραφιών της Αθήνας από τον δημοσιογράφο Νίκο Βατόπουλο, μία ενότητα που λειτουργεί ως επίλογος. 

Επίσης το οδοιπορικό εμπλουτίζεται από παλιές φωτογραφικές μηχανές και στερεοσκοπικά μηχανήματα, μεταξύ των οποίων δύο συσκευές εποχής που επιτρέπουν στον επισκέπτη να δει πενήντα φωτογραφίες γυρίζοντας ένα μοχλό.

Μια έκθεση που κάθε λάτρης της φωτογραφίας πρέπει να επισκεφτεί.

Εδώ ρίξε μια ματιά στο παρελθόν μαζί μου... 

για δες...

το βλέμμα σου συναντιέται με εκείνον τον Αθηναίο...

Ο νέος εκθεσιακός χώρος του Μουσείου Ηρακλειδών στεγάζεται σε ένα, αξιοθαύμαστα υπέροχο αποκατεστημένο νεοκλασικό κτίριο το οποίο έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο.

Φεύγεις από την έκθεση έχοντας αυτή την εικόνα μέσα στο μυαλό σου.

Και βγαίνοντας αντικρίζεις ακριβώς απέναντι σου την Ακρόπολη...

 κάπως έτσι συνδέεται το χτες με το σήμερα της πόλης.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ έως και τις 31 Μαρτίου 2015.
ΝΕΟ ΚΤΙΡΙΟ-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Απ.Παύλου 37, Θησείο
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΩΡΑΡΙΟ: Δευτ.: Κλειστά, Τρ.-Παρ.: 15:00-19:00, Σάβ.-Κυρ.: 11:00-19:00,
Αργίες: κλειστά
ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΣ: 4 ευρώ

Ο Θείος Βάνιας, του Άντον Τσέχωφ στο Θέατρο Δημήτρης Χορν

Κυριακή απόγευμα στο Θέατρο «Δημήτρης Χορν». Η σκηνή φωτίζεται και ένας αξιοζήλευτος θίασος (Γιάννης Φέρτης, Γιάννης Βόγλης, Στέλιος Μάινας, Έρση Μαλικένζου, Μαρίνα Ψάλτη, Μελίνα Βαμβακά, Αλεξία Καλτσίκη, Χάρης Χαραλάμπους) μας ξεδιπλώνει το ποιητικό σύμπαν του Τσέχωφ.

Θείος Βάνιας. Ο συνταξιούχος καθηγητής πανεπιστημίου Σερεμπριακώφ και η νέα γυναίκα του Ελένα Αντρέεβνα φτάνουν στο απομακρυσμένο εξοχικό τους στη ρωσική επαρχία, το οποίο συντηρούν η Σόνια, κόρη του καθηγητή, μαζί με το θείο της, Βάνια. Η άφιξη τους διαταράσσει τις ισορροπίες της ζωής στο κτήμα.  

Ο Άντον Πάβλοβιτς Τσέχωφ έγραψε το Θείο Βάνια το 1896 και όμως το κείμενο του είναι επίκαιρο ακόμη σήμερα. Και θα είναι πάντα, σε οποιαδήποτε εποχή, καθώς βυθίζει τον θεατή σ’ ένα βαθιά ρεαλιστικό κόσμο, που τον αφορά άμεσα.  Ένα έργο για τη μοναξιά, τα χαμένα όνειρα και τα ανεκπλήρωτα πάθη. Ένα συγκινητικό, ανθρώπινο έργο που ακροβατεί ανάμεσα στη κωμωδία και στο δράμα. Ήρωες που υποφέρουν από ανία στην ρωσική επαρχία, αντικρίζουν τον κόσμο γύρω τους ν' αλλάζει καθώς οι ίδιοι μένουν στάσιμοι.

«Τη ζωή γενικά την αγαπώ, αλλά τη δική μου ζωή, την επαρχιώτικη, τη ρωσική, τη μικροαστική, δεν μπορώ να την υποφέρω και την περιφρονώ με όλη τη δύναμη της ψυχής μου. Όσο για τη ζωή μου, την προσωπική μου ζωή, αυτή, μα το Θεό, δεν έχει απολύτως τίποτα το ωραίο.»

«Το νιώθω το καημένο το κοριτσάκι. Μέσα σε αυτή την αβάσταχτη πλήξη, όπου γύρω σου, αντί γι’ ανθρώπους, βλέπεις να περιφέρονται κάτι γκρίζες κηλίδες και ακούγονται μόνο χυδαιότητες, όπου όλοι τους δεν ξέρουν παρά να τρώνε, να πίνουν, να κοιμούνται, έρχεται πότε πότε αυτός, που δε μοιάζει με τους άλλους, ωραίος, ενδιαφέρων, ελκυστικός, σαν μέσα στο σκοτάδι να ανατέλλει ένα λαμπρό φεγγάρι… να ξεχαστείς…»

Ο Peter Brook έγραψε για τον Τσέχωφ ότι για εκείνον «οι δυο μεγαλύτεροι [σύγχρονοι] δραματουργοί είναι ο Σαίξπηρ και ο Τσέχωφ. Είναι περίεργο πως δυο άνθρωποι με τόσο διαφορετικά στυλ (ο ένας γράφει επικά έργα σε στίχους, ο άλλος ρεαλιστικά έργα σε πρόζα) συναντώνται, μπορούμε να πούμε, σ’ αυτό το κοινό σημείο: μια πολλαπλή όραση.» Πραγματικά υπήρξαν δραματουργοί που άγγιξαν το πάνθεον με τις λέξεις και την ιδιοφυΐα τους. Ένας από αυτούς είναι ο Τσέχωφ. 

Οι ήρωες υπάρχουν ανεξάρτητοι. Ο Ρώσος συγγραφέας είναι σαν να τοποθετεί έναν καθρέπτη απέναντι από τα πρόσωπα των θεατών. Ψυχογραφεί με τόσο αριστουργηματικά ρεαλιστικό τρόπο τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τα υπαρξιακά αδιέξοδα των ηρώων του, που θέτει τον καθένα από εμάς απέναντι από τον εαυτό του. Ένα κείμενο γεμάτο υπαινιγμούς, παύσεις, αλήθειες, ανομολόγητα πάθη, πληγωμένους και αδιέξοδους έρωτες. Ένα έργο βαθιά μελέτη στην ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία και στην πάλη του ανθρώπου απέναντι στην ίδια του την ύπαρξη.

«Πάει η ζωή μου, χάθηκε! Εγώ είμαι ένας άνθρωπος με ταλέντο, έξυπνος, τολμηρός… Αν ζούσα κανονικά, θα μπορούσα να έχω γίνει ένας Σοπενχάουερ, Ντοστογιέφσκι… Ούτε ξέρω πια τι λέω! Πάει να μου στρίψει…» 

«Πάψε πιά! Εκείνοι που θα ζήσουν εκατό, διακόσια χρόνια ύστερα από εμάς και που θα μας περιφρονούν γιατί ζήσαμε τόσο ανόητα και τόσο ανούσια – αυτοί ίσως βρουν έναν τρόπο να είναι ευτυχισμένοι. Εμείς όμως… Για εμάς τους δυο μόνο μια ελπίδα υπάρχει. Η ελπίδα, όταν θ’ αναπαυόμαστε στους τάφους μας, να μας επισκέπτονται οπτασίες που μπορεί να’ ναι κι ευχάριστες. (Αναστενάζει) Ναι, αδελφέ μου.» 

Οι συντελεστές της παράστασης προσεγγίζουν το θεατρικό σύμπαν του Τσέχωφ με σεβασμό. Ένας εξαιρετικός, καλοδουλεμένος θίασος, από τον οποίο ξεχωρίσαμε τις ερμηνείες της Αλεξίας Καλτσίκης (Σόνια) και του Στέλιου Μάϊνα (Άστρωφ). Συγκινητική η παρουσία της Έρσης Μαλικένζου (Μαρίνα). Ευρηματικό και απόλυτα λειτουργικό το σκηνικό της Αριάδνης Βοζάνης, όπως και οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα. Θα χαρακτηρίζαμε ως διακριτική τη σκηνοθετική ματιά της Λίλλυς Μελεμέ.  Φεύγοντας, αγοράσαμε το προσεγμένο πρόγραμμα της παράστασης με το κείμενο σε εξαιρετική μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη. Νομίζω αξίζει να το έχετε στη βιβλιοθήκη σας. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα ανέβασμα που μεταδίδει σε μεγάλο βαθμό το σύμπαν και τα μηνύματα του συγγραφέα. Μια από τις καλές παραστάσεις της φετινής χρονιάς. 

Η Ταυτότητα της Παράστασης
Μετάφραση: Χρύσα Προκοπάκη
Σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ
Σκηνικά: Αριάδνη Βοζάνη
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μάγδα Κόρπη
Βοηθός Συνθέτη: Δημήτρης Γιακουμάκης
Βοηθός Σκηνογράφου: Ερμιόνη Γκαρραμόνε
Οργάνωση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Βοηθός παραγωγής: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη
Παραγωγή: Λυκόφως, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Executive Producer: Μάγδα Λαδά

Παίζουν οι ηθοποιοί: Γιάννης Φέρτης, Γιάννης Βόγλης Στέλιος Μάινας, Έρση Μαλικένζου, Μαρίνα Ψάλτη, Μελίνα Βαμβακά, Αλεξία Καλτσίκη, Χάρης Χαραλάμπους

Πληροφορίες:

ΘΕΑΤΡΟ ΧΟΡΝ

Αμερικής 10, Κολωνάκι

210 3612500

*Σαν σήμερα, το 1860, γεννήθηκε ο Τσέχωφ. Ακόμη μια σχετική ανάρτηση, αφιερωμένη στις επιστολές του, διάβασε την πατώντας εδώ .

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης @Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο της οδού Πειραιώς

Το Μουσείο Μπενάκη με αφορμή τα 400 χρόνια από το θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, παρουσιάζει δυο εκθέσεις αφιερωμένες στον σημαντικό ζωγράφο. 

Η πρώτη έκθεση που επισκεφτήκαμε και παρουσιάζουμε στο blog πραγματοποιείται στο κτήριο της οδού Πειραιώς έως την 1/3/2015. 

Είναι επικεντρωμένη σε δύο έργα της ιταλικής περιόδου του Έλληνα ζωγράφου που φυλάσσονται στην πόλη του Ηρακλείου.  Πρόκειται για τη Βάπτιση του Χριστού, που ανήκει στο Δήμο Ηρακλείου, και την Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά, που αγοράστηκε από τα Ιδρύματα Ανδρέα και Μαρίας Καλοκαιρινού, το 1991. 

Στο Μουσείο Μπενάκη όμως παρουσιάζεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο πίνακας του Γκρέκο "Παιδί που φυσάει ένα αναμμένο δαυλί" του Museo Nazionale di Capodimonte Νάπολης.

Πρόκειται για έναν πίνακα που στέκεσαι πολύ ώρα μπροστά του για να τον παρατηρήσεις...

 πραγματικά έχει αυτό το στοιχείο που σε μαγεύει. 

Η έκθεση διερευνά τα πρώτα βήματα του καλλιτέχνη στη Δύση

τόσο αρχικά στη Βενετία (με παράλληλες ιστορικές αναφορές)

όσο και στην αρχή της ρωμαϊκής περιόδου της ζωής του. (1567-1574)

Ο σπουδαίος Ελ Γκρέκο υπήρξε ένας δύσκολος άνθρωπος. 

Επιζητούσε σχεδόν συνθήκες απομόνωσης, είχε παραξενιές, ιδιαιτερότητες, καπρίτσια

και έσπασε τους κυρίαρχους κώδικες της ακαδημαϊκής ζωγραφικής.

Εκτός από τα τρία αυτά έργα του Ελ Γκρέκο, 

επίσης παρουσιάζονται για πρώτη φορά στη χώρα μας:

η «Προσκύνηση των ποιμένων» από το Agnes Etherington Art Center (Kingston, Καναδάς), η «Προσωπογραφία του Giulio Clovio» της Sofonisba Anguissola που ανήκει σε ιδιωτική συλλογή του εξωτερικού (Ρώμη) και μια «Προσωπογραφία του Fulvio Orsini», αγνώστου καλλιτέχνη, από τις συλλογές του Μουσείου Uffizi.

Βέβαια μακάρι τα εκθέματα να ήταν πιο πολλά. 

Όμως είναι βέβαιο ότι η περίοδος που διανύουμε είναι δύσκολη για τα πολιτιστικά ιδρύματα, οπότε είναι σημαντικό ότι παρ' όλα αυτά το Μουσείο Μπενάκη επιμένει να ανεβάζει τέτοιου είδους εκθέσεις.

Η μεγάλη μαγεία σε τέτοιου είδους εκθέσεις, είναι όταν ο θεατής προσπαθεί να φανταστεί τις ιστορικές περιόδους, να διαβάσει τα σχετικά ιστορικά στοιχεία και να αναλογιστεί τις ομοιότητες ή τις διαφορές με τη δική του εποχή. Πρόκειται για υπέροχο ταξίδι στην Ιστορία της Τέχνης.

Όσο περίεργο και αν σας φανεί, ο επισκέπτης είναι σίγουρο ότι θα βρει αρκετές ομοιότητες, θα συγκρίνει τις διαφορές και θα παραδειγματιστεί/συνειδητοποιήσει κάποια πράγματα για τη σημερινή εποχή.

Στέκεσαι μπροστά από τους καλά προστατευμένους πίνακες του Ελ Γκρέκο, 

ο εαυτός σου καθρεπτίζεται πάνω τους...

Μα κυρίως μαγεύεσαι από αυτόν εδώ.

Το "Παιδί που φυσάει ένα αναμμένο δαυλί": 

Θαρρείς ότι θα γυρίσει, θα σε κοιτάξει και θα φυσήξει τον καπνό προς εσένα.

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, 

όπου παρουσιάστηκε αρχικά, και έχει διάρκεια : 

από 21/11/2014 έως 01/03/2015.

Τσέχωφ: «Γιατί, τελικά, αυτή είναι η ζωή. Ή μήπως όχι;»

Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ (ρωσ. Анто́н Па́влович Че́хов)

Ο υπογράφων, Α.Π. Τσέχοφ, γεννήθηκα στις 17 Ιανουαρίου 1860, στο Ταγκανρόγκ. Γράφτηκα πρώτα στο ελληνικό σχολείο της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου κι ύστερα στο λύκειο του Ταγκανρόγκ. Το 1879 έγινα δεκτός στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Μόσχας. Γενικά τότε, δεν είχα ιδέα για τις πανεπιστημιακές σχολές και δεν θυμάμαι τώρα τους λόγους που μ’ έκαναν να επιλέξω αυτή τη σχολή, αλλά ούτε και το μετάνιωσα.

Από τον πρώτο χρόνο στο πανεπιστήμιο, άρχισα να γράφω για εβδομαδιαία περιοδικά και εφημερίδες, και στις αρχές της δεκαετίας του 1880 αυτές οι φιλολογικές μου ασχολίες είχαν πάρει χαρακτήρα μόνιμο και επαγγελματικό. Το 1888 μου απένειμαν το βραβείο Πούσκιν. Είμαι βέβαιος πως το γεγονός ότι ασχολήθηκα με την ιατρική έχει επηρεάσει σοβαρά τη λογοτεχνική μου δραστηριότητα. Δεδομένου ότι είμαι γνώστης των φυσικών επιστημών και της επιστημονικής μεθόδου, είμαι πάντοτε πολύ προσεκτικός. Δεν ανήκω στους συγγραφείς εκείνους που παίρνουν αρνητική θέση έναντι της επιστήμης, και δεν θα ήθελα, από την άλλη, να είμαι κι εγώ σαν μερικούς που όλα τα καταφέρνουν με μοναδική βοήθεια το καθαρό μυαλό τους. Μέχρι τώρα έχω γράψει και δημοσιεύσει περισσότερες από πέντε χιλιάδες τυπωμένες σελίδες, χωρίς να υπολογίζω τα καθημερινά άρθρα που γράφω για τις εφημερίδες.

Στα τριάντα μου χρόνια έκανα ένα ταξίδι στη Σαχαλίνη, στο νησί των εξόριστων, με σκοπό να γράψω ένα βιβλίο για τις σωφρονιστικές αποικίες και τα κάτεργα. Παρόλο που ήξερα ότι το να γράφεις για τη Σαχαλίνη ήταν ένας τρόπος να βγεις από την αδιαφορία, η εμπειρία μου εκεί ήταν οδυνηρή, όμως μέσα από την αλληλογραφία μου εκείνης της εποχής μπορείς να ανακαλύψεις τα βαθύτερα κίνητρα της γραφής μου, μπορείς να βρεις την ηθική δύναμη που καθοδηγεί την πένα μου, τη θέληση που με κατακλύζει να ξεπερνάω όλα εκείνα τα εμπόδια που παρεμβάλλονται ανάμεσα στην εμπειρία μου που βιώνω, από τη μια, και στη λογοτεχνική της μετάπλαση, από την άλλη.

Είμαι γιατρός, αλλά κυρίως, είμαι συγγραφέας. Κάθομαι πάλι στο γραφείο του σπιτιού μου. Προσεύχομαι στην ξεθωριασμένη πατρική μου στέγη και γράφω. Και αισθάνομαι σα να μην έχω φύγει καθόλου από αυτό το σπίτι. Σε κάθε έρευνα που αναλαμβάνω να φέρω εις πέρας, μου προτείνουν να πάρω μερικούς βοηθούς, όμως εγώ προτιμώ να εργάζομαι μόνος μου. Όποτε βλέπω συγγραφείς και διανοούμενους να συγκεντρώνονται, για οποιονδήποτε λόγο, νιώθω πως απειλείται η ελευθερία μου. Γι’ αυτό και δεν μου αρέσει να γράφω στα περιοδικά, δεν θα το έκανα αν δεν είχα βιοποριστικούς λόγους να το κάνω. Στα περιοδικά κυριαρχεί μια αφόρητη ατμόσφαιρα λέσχης και φατρίας. Πνίγεσαι. Γι’ αυτό προτιμώ να δουλεύω μόνος. Αυτό που δεν ξέρουν οι πολλοί είναι ότι στην ουσία, δεν με ενδιαφέρει το αποτέλεσμα της έρευνας. Ο βασικός σκοπός μου δεν είναι τα αποτελέσματα, ποτέ δεν ήταν, αλλά οι εντυπώσεις που μου δίνει αυτή καθεαυτή η εξέλιξη της έρευνας.

Ελπίζω να το καταλαβαίνεις αυτό που σου γράφω. Εγώ χρειάστηκε να πάω στο νησί των κολασμένων για να το καταλάβω. Ήταν το ταξίδι που με βοήθησε να αποσαφηνίσω τους λόγους που έγραφα και να συγκεντρωθώ στους έσχατους στόχους μου. Έπρεπε να πάω στην κόλαση, να βιώσω την φρικτή πραγματικότητα της φυλακής για να καταλάβω πως η ζωή είναι μια πορεία προς τη φυλακή και πως η αληθινή λογοτεχνία οφείλει να διδάσκει πώς να διαφεύγεις από αυτήν… ή έστω, να σου υπόσχεται την ελευθερία. Η λογοτεχνία πρέπει να σου τάζει την ελευθερία ειδικά εδώ, στη Ρωσία. Η ζωή στη Ρωσία συντρίβει τον άνθρωπο, μέχρι του σημείου να μη μένει τίποτα από αυτόν, ούτε καν μια υγρή κηλίδα, τον συντρίβει όπως θα τον συνέτριβε ένας βράχος. Κι αυτό σε κάνει να νιώθεις αποξενωμένος. Το να γράφεις γι’ αυτό είναι μια πράξη ελευθερίας. Στην ουσία είμαι ένας απλός χρονικογράφος. Γράφω για την αλήθεια, όπως αυτή είναι, απεριόριστη και τίμια. Άρα, γράφω για τη ζωή, όπως είναι, παρόλο που μπορώ και αισθάνομαι όλο τον παραλογισμό της αντίθεσης μεταξύ αυτών που λέω, αυτών που γράφω και της ζωής που κάνω, ανάλογα με το πόσο παράλογη είναι και η αντίθεση μεταξύ αυτού που πιστεύω ότι είναι και αυτού που πράγματι είναι. Το να γράφεις για τη ζωή και την αλήθεια είναι σα να ψαρεύεις κόντρα στο πνεύμα.

Οι περισσότεροι συγγραφείς κάνουν το λάθος να ωραιοποιούν τη ζωή στα κείμενά τους. Οι καλύτεροι συγγραφείς την περιγράφουν όπως είναι, αλλά με τέτοιον τρόπο που διαβάζοντάς τους μπορείς να καταλάβεις πώς θα έπρεπε να είναι, κι αυτό είναι που γοητεύει. Η αλήθεια και η εντιμότητα είναι η βάση μιας καλής γραφής. Πιστεύω σε ανθρώπους που ξεχωρίζουν, βλέπω τη σωτηρία στις ξεχωριστές προσωπικότητες, ανθρώπους διάσπαρτους σε όλη τη Ρωσία – διανοούμενους ή μουζίκους. Είναι λίγοι, όμως η δύναμη ανήκει σε αυτούς. Δεν κυριαρχούν, όμως η δουλειά τους είναι ορατή. Τι τους κάνει να ξεχωρίζουν; Μα, η ελευθερία. Το να λες «Αυτό δε μ’ αρέσει!», είναι αρκετό για να επιβεβαιώσει την ανεξαρτησία σου και, κατά συνέπεια, τη χρησιμότητά σου. Η ελευθερία για μένα, ανήκει στα ύψιστα ιδανικά. Τα δικά μου άγια των αγίων είναι το ανθρώπινο σώμα, η υγεία, το μυαλό, το ταλέντο, η έμπνευση, η αγάπη και η απόλυτη ελευθερία από την καταπίεση και το ψέμα. Αυτό είναι το πρόγραμμα το οποίο θα ακολουθούσα αν ήμουν μεγάλος καλλιτέχνης.

Anton Chekhov - letter and signature

Πολλές φορές οι σελίδες μου βγαίνουν πυκνογραμμένες, σα να είναι πρεσαρισμένες, και οι εντυπώσεις συνωστίζονται κι αυτές, συσσωρεύονται, συνθλίβουν η μία την άλλη. Κάθε αρχή και δύσκολη, όμως δεν το βάζω κάτω. Επαγρυπνώ, προσέχω και μοχθώ γράφοντας, συντομεύοντας και ξαναγράφοντας τέσσερις και πέντε φορές το ίδιο πράγμα. Δεν είναι εύκολο να κρατάς αποστάσεις από τους ήρωές σου. Δεν είναι εύκολο να είσαι ο αμερόληπτος μάρτυρας των προσώπων και των καταστάσεων του κειμένου σου. Πώς θα μπορούσε να είναι απλό να ξεχωρίζεις τα σημαντικά από τα ασήμαντα, να φωτίζεις σωστά τα πρόσωπα και να μιλάς τη δική τους γλώσσα; Στην τέχνη, όπως και στη ζωή, τίποτε τυχαίο δεν υπάρχει.

Αυτό σημαίνει πως μπορεί για ένα μικροπραγματάκι να σέρνεσαι βράδια ολόκληρα. Πρέπει να φτάσεις, όταν απεικονίζεις ένα πράγμα, ο αναγνώστης να μπορεί να το βλέπει, να το ψηλαφίζει με τα χέρια. Στις περιγραφές της φύσης πρέπει να καταπιάνεσαι με μικρές λεπτομέρειες, οργανώνοντάς τες με τέτοιον τρόπο, ώστε, όταν ο αναγνώστης τις διαβάσει και κλείσει τα μάτια, να δει την εικόνα. Οι περιγραφές της φύσης τότε μόνο είναι κατάλληλες, όταν βοηθούν να μεταφερθεί στον αναγνώστη η μια ή η άλλη διάθεση, όπως η μουσική σε μια απαγγελία. Αυτή είναι η πραγματική τέχνη. Δεν πρέπει να αφήνουμε τα χέρια να γράφουν όταν το μυαλό τεμπελιάζει. Δεν πρέπει να καταγράφουμε ιδέες αν δεν τις έχουμε επεξεργαστεί μέσα στο μυαλό μας τουλάχιστον επί δύο συνεχείς ατέλειωτες μέρες. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να στερούμε την σκέψη μας από την ελευθερία της και ικανός γι’ αυτό είναι μόνο εκείνος ο οποίος δεν φοβάται να γράφει κουταμάρες.

Δεν είμαστε θεοί και οι άνθρωποι που γράφουν θα πρέπει κάποτε να συνειδητοποιήσουν ότι σ’ αυτό τον κόσμο δεν ξέρουμε τίποτε, όπως κάποτε το συνειδητοποίησε ο Σωκράτης και, πιο κοντά σ’ εμάς, ο Βολταίρος. Ο λαός νομίζει ότι τα ξέρει όλα και τα καταλαβαίνει όλα. Όσο πιο ανόητοι είναι οι άνθρωποι όμως, τόσο πλατύτερο βλέπουν τον ορίζοντα. Ο συγγραφέας δεν πρέπει να πέφτει σε αυτή την παγίδα. Είναι πολύ άσχημο πράγμα όταν ο καλλιτέχνης καταπιάνεται με κάτι που δεν καταλαβαίνει. Ο κύκλος του είναι το ίδιο περιορισμένος όπως και κάθε άλλου ειδικού. Η δουλειά του καλλιτέχνη δεν είναι η λύση του προβλήματος, αλλά η σωστή τοποθέτηση του προβλήματος. Στο είδος του είναι ένας απλός ανταποκριτής.

Τα ξέρω όλα αυτά και μου είναι ευχάριστο να γράφω, αλλά φοβάμαι ότι, μην έχοντας συνηθίσει να γράφω πολλά, και ακριβώς γι’ αυτό, ξεφεύγω από το ύφος μου, κουράζομαι, δεν ολοκληρώνω τις σκέψεις μου και δεν είμαι αρκετά σοβαρός. Αθέλητα είναι τα λάθη μου, γιατί δεν ξέρω ακόμα πώς να γράφω μεγάλα έργα. Παρηγορούμαι από το γεγονός πως τα χειρόγραφα όλων των πραγματικών λογοτεχνών είναι μουτζουρωμένα, σβησμένα κατά μήκος και κατά πλάτος, τριμμένα, καλυμμένα με μπαλώματα, κι ακόμα, διαγραμμένα και βρομισμένα. Πολλοί θα με πουν αντάρτη. Κάποιοι θα με πουν και αναρχικό. Δεν είμαι αναρχικός. Πιστεύω στο πρόγραμμα ζωής. Πιστεύω στην ατομική ελευθερία που θα την ορίζει, στο δικαίωμα του καθενός να δοκιμάζει διάφορες φωνές μέχρι να βρει τη φωνή του και να κάνει λάθη, αισθανόμενος έτσι απόλυτα τον ανθρωπισμό του.

Τι πρέπει να ζητά ο συγγραφέας; Την πλοκή; Μα, αυτό είναι δευτερεύον. Αυτό που θα πρέπει να τον ενδιαφέρει είναι αυτό που γίνεται στο βαθύ και φευγαλέο «αχ» μιας εκπνοής, στα δυο βλέμματα που σμίγουν, στην άπιαστη στιγμή όπου όλα είναι φανερά και μυστηριώδη ταυτόχρονα. Θέλεις να λέγεσαι καλλιτέχνης; Αφιέρωσε τον εαυτό σου στη μελέτη της ζωής. Ο καλλιτέχνης κοιτάζει καλά τη ζωή και λέει χαμηλόφωνα: «Γιατί, τελικά, αυτή είναι η ζωή. Ή μήπως όχι;»… κι ύστερα, αρχίζει τη δουλειά για να το εκφράσει.

***

Εκτός από τα διάσημα έργα του, ο Αντόν Τσέχοφ άφησε πίσω του πολυάριθμες επιστολές που έγραψε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Οι περισσότερες από αυτές είναι απαντητικές προς εκκολαπτόμενους φίλους και συναδέλφους του συγγραφείς, οι οποίοι έστελναν κείμενά τους στον ήδη καταξιωμένο Ρώσο συγγραφέα και εκείνος, με τη σειρά του, τα διόρθωνε και τα εμπλούτιζε με πολύτιμες συγγραφικές συμβουλές, οι οποίες έχουν συγκεντρωθεί επιλεκτικά σε αυτό το κείμενο, ελαφρώς διασκευασμένα ώστε να αποκτήσουν συνοχή, και η αξία τους παραμένει ανεκτίμητη μέχρι τις μέρες μας.

Εντόπισα αυτή την ανάρτηση στο ιστολόγιο της φίλης  Eva Psarrou, ενώ έψαχνα πηγές για τις επιστολές του Τσέχωφ. Αν και γραμμένη το 2009 με ένα κλικ βρέθηκε μπροστά μου. Αυτή είναι η ομορφιά των blogs, αν και προϋποθέτουν κόπο, σε ανταμείβουν με τη διάρκεια τους.